Groen sectoraal, natuur is integraal

Groen is sectoraal, natuur is integraal
In onze laatste nieuwsbrief hebben we gesproken over het feit dat groen in de volksmond regelmatig gelijkgesteld wordt aan natuur. Natuur en de daarbij behorende natuurlijke processen vinden altijd en overal plaats. De mate waarin de verschillende actoren binnen de natuurlijke processen de fysieke leefomgeving beïnvloeden wordt sterk beïnvloedt door menselijk handelen. Denk hierbij aan de invloed die wij dagelijks uitoefenen op bijvoorbeeld de abiotische factoren (met name licht, lucht, water, bodem en temperatuur).

Door de inrichting van een cultuurlandschap zijn wij steeds meer tegennatuurlijk gaan werken. De natuur kan en mag haar  gang niet gaan door de invloed van de mens. Schoon, heel en veilig is de trend geworden en natuur is vooral in het stad- en cultuurlandschap een esthetische en soms zelfs cosmetische aankleding. Echter, de natuur kan dan niet functioneren op basis van successie. Er is geen plant die als een geknipte haag groeit, geen grasveld of beplantingsstrook die zichzelf opruimt en geen boom die zich uit veiligheidsoverweging heel houdt. Wanneer we meer kennis over de natuur verkrijgen dan zien we dat bij de huidige inrichting de basis niet klopt en dat grijs (wegen, infra) en rood (bebouwing) vaak  leidend zijn. Het verkrijgen van kennis over natuurlijke processen en hoe op basis daarvan te werken begint bij kennis van de locatie, kennis van de niet levende omgeving (met name bodem, water, lucht, licht en temperatuur)  en kennis van het leven in de omgeving (mensen, dieren, planten) ofwel, kennis van de  abiotische en biotische factoren. Zo voorkomen we een verkeerde keuze in inrichting en beheer en daarmee, ondanks hoge investeringen, het niet bereiken van het gewenste streef- of eindbeeld.

Daarnaast moeten we natuur niet met groen verwarren. Groen is een onderdeel van de natuur, net als water en bodem in de fysieke leefomgeving.  Het is van belang te begrijpen hoe de natuur “werkt” zodat we de fysieke leefomgeving daarop in kunnen richten en beheren. De natuurlijke balans is dan evenwichtig waardoor er minder ongewenste plagen en ziektes zijn. Met meer kennis over de natuur houden we vanzelf op met te denken dat hoog gras niet goed is of dat (ongewenste) kruiden weg moeten. We stoppen dan als vanzelf met maaien voor het winterseizoen omdat het er “netjes” uitziet, We  beseffen dan dat juist de grassen en kruiden vol zitten met eitjes van vlinders en insecten. We maaien dan zeker niet meer de schuil- en voortplantingsplekken zonder pardon weg. Heel Nederland ligt er dan eind november nooit weer strak gemaaid bij. We zien dan weer de overwinteringsplaatsen van de fauna en kunnen genieten van de structuurvariatie die naast een natuurlijk beeld ook nog eens beschutting en bescherming biedt in onze leefomgeving. Burgers plaatsen dan nog steeds massaal nestkasten. Niet meer in de strijd tegen eikenprocessierups want die is al onderdeel geworden van een natuurlijke leefomgeving in balans maar juist om de nestgelegenheid te creëren in de omgeving van harde gevels en een nog jong bomenbestand. Kennis verandert inzichten en daarmee ook de natuur.

Met de toename van de bevolking is de druk op de openbare ruimte enorm. Ruimte is het probleem geworden. We zullen de kwaliteit per m2 moeten verbeteren willen we de biodiversiteit verhogen. Eén van de mogelijkheden daartoe is dat we vanaf de ontwerptafel de inrichting van onze fysieke leefomgeving anders gaan aanpakken. Laten we niet de menselijke maat de standaard laten zijn maar de natuurlijke maat. Ik wil daarom een nieuw woord introduceren namelijk: voornatuurlijk i.p.v. tegennatuurlijk.

Integreren van Natuur vanaf de ontwerptafel

Omarm om die reden de natuurlijke processen en werk er niet tegen in. De natuur kan buitengewoon goed voor zichzelf zorgen en heeft daar veel meer ervaring mee dan wij als mens. Het gaat helpen bij het oplossen van spelende problematieken zoals afnemende biodiversiteit, ongewenste ziekten en plagen, wateroverlast, hittestress, fijnstofverlaging, geluidreductie et cetera. Kortom het gaat sterk bijdragen aan een gezondere fysieke leefomgeving.

Onderstaand 6 praktische handvatten voor op de ontwerptafel.

Handvatten om onze fysieke leefomgeving gezonder te maken. Daarnaast willen wij u uitnodigen om ons te verblijden met mooie verassende praktische oplossingen. Wij gaan onze website openstellen om deze input ook met elkaar te delen met als doelstelling een versnelling op gang te brengen waar het natuurverbetering betreft.

1. Achterhaal de Potentieel Natuurlijke Vegetatie van het betreffende gebied. Plantensoorten die van oorsprong thuishoren in een bepaald gebied doen het niet alleen beter maar sluiten ook beter aan bij de fauna die in dit gebied van origine voorkomt. Neem voor zover mogelijk deze soorten op in het ontwerp.
2. Creëer natuurlijke schuilplaatsen door bijvoorbeeld het inpassen van wintergroene soorten, het maken van schanskorven, het inrichten van een natuurlijke oever (geen beschoeiing). Insectenhotels zijn goed voor de bewustwording maar in een goed ontworpen buitenruimte is het niet nodig.
3. Geef bomen de ruimte om tot volledige wasdom te komen. Naarmate bomen ouder (kunnen) worden dragen ze steeds meer bij aan biodiversiteit.
4. Combineer de functies mooi en goed voor de biodiversiteit
5. Neem waterdoorlatende verharding mee in het ontwerp. Vocht is een basiselement in de natuur. Vooral de steeds warmere en drogere worden zomers zorgen regelmatig voor langdurige droogt en daarmee gepaard gaande sterfte van flora en fauna. Daarbij geeft verdamping in de zomer verkoeling dus is een buffer van grondwater wenselijk.
6. Kies voor bomen die niet gekloond zijn en een grotere genetische diversiteit hebben. De kans op massale sterfte door ziektes wordt daarmee kleiner

Wilt u alvast meer informatie of heeft u vragen omtrent dit onderwerp? Neem vrijblijvend contact op met Eddy Schabbink, 026-3550100 of stuur een mail.

 

Deel deze pagina