Proeve van bekwaamheid bos en natuurbeheer

De leerlingen Bos & Natuurbeheer van Helicon MBO Velp leggen aan het einde van de opleiding een PVB (Proeve van bekwaamheid) af. Dit jaar vonden de PVB’s niet op de stagebedrijven plaats, maar bij IPC Groene Ruimte.

door: Wouter Schulp (IPC Groene Ruimte)

 

Proeve van Bekwaamheid (PVB)
De proeve van bekwaamheid is het ‘eind’examen voor de leerlingen. Alle laatstejaars leerlingen van de opleidingen bij Helicon leggen een PVB af. De onderwerpen zijn daarbij toegespitst op de inhoud van de opleiding. De eindtermen van de PVB’s verschillen per niveau. Waar de leerlingen van niveau 3 vooral praktische vaardigheden laten zien, tonen de niveau 4-leerlingen ook aan dat zij mensen kunnen aansturen. Daarnaast schrijven de leerlingen van niveau 4 ook nog een beheer- en onderhoudsplan en lichten zij dit in een gesprek toe.

Helicon MBO Velp: actieve mbo-opleidingen in het groen
Helicon MBO Velp biedt mbo-opleidingen aan die gericht zijn op mens en natuur. Naast de opleiding Bos- en natuurbeheer zijn er nog zes opleidingen in de richting Dier, Milieu, Voeding en Leefomgeving (Outdoor, Eco, Water). De leerlingen volgen een opleiding van drie jaar (niveau 3 of 4) waarin ze zowel theorie- als praktijklessen krijgen.
Tijdens de opleiding zijn de stages van groot belang; hier doet de leerling namelijk praktische vaardigheden op. Aan het eind van de opleiding moet de leerling laten zien wat hij tijdens de lessen geleerd heeft en welke ervaring hij tijdens zijn stages heeft opgedaan.

IPC Groene Ruimte
Voorheen heette IPC Groene Ruimte de Bosbouwpraktijkschool. Menig oud-leerling Bos- en natuurbeheer kent IPC als de plek waar hij of zij de praktijklessen heeft gevolgd. IPC Groene Ruimte is een kennis- en praktijkcentrum dat trainingen en opleidingen verzorgt voor mensen die werken in de buitenruimte. Behalve bijvoorbeeld de opleidingen ETW (European Treeworker), Grofwild, Opzichter/Uitvoerder buitenruimte, Greenkeeper en Terreinmeester verzorgt IPC veel één- of meerdaagse trainingen. Daarnaast nemen de examinatoren van IPC jaarlijks veel examens af, zoals ECC (European Chainsaw Certificate), Faunacontroleur, ETW en ETT, dak- en gevelgroen en Flora- & faunawet-examens. Daarnaast neemt IPC voor diverse scholen in Nederland de PVB’s af.

Pilot samenwerking IPC & Helicon
Voorheen werden de PVB’s van Helicon afgenomen bij de bedrijven waar de leerlingen stage lopen. Omdat de leerlingen van Helicon MBO Velp uit heel Nederland komen, zijn ook de stagebedrijven landelijk verspreid. Vanuit Helicon fungeerde een docent als examinator en vanuit het bedrijfsleven werd een gecommitteerde aangesteld.
Dit jaar is een pilot gestart met IPC, met als doel de Proeve van Bekwaamheid te optimaliseren. De leerlingen kwamen nu allemaal naar één locatie, waardoor er meerdere leerlingen op één dag beoordeeld werden . De beoordeling is uniformer gedaan: Helicon leverde de examinator en IPC de gecommitteerde. Dit had als voordeel dat de beoordeling voor iedereen gelijk was, omdat alle leerlingen door dezelfde personen werden beoordeeld.

Werk uit de praktijk in het examen
Het praktijkexamen bestaat uit werkzaamheden die een toekomstig Bos- en natuurbeheerder moet kunnen uitoefenen. Het blessen van een houtopstand, het vellen van bomen, bosmaaien, een raster plaatsen en het planten van bomen behoren hiertoe. De leerlingen hebben een keuze gemaakt uit de verschillende werkzaamheden en hebben daarna het praktijkgedeelte voorbereid. Ze hebben de locatie bezocht, een flora- en faunacheck gedaan, een werkplanning en een bestellijst gemaakt met gereedschappen die de kandidaat denkt nodig te hebben. IPC verzorgde dit op de dag zelf.

Examendossier
Ter voorbereiding van de PVB maakten de leerlingen van niveau 4 een dossier met een beheer- en onderhoudsplan van een bepaald terrein. Dit kan gaan over het beheer van landschapselementen in de uiterwaarden tot en met een bomenbestand in het stedelijk gebied. De keuze van het onderwerp is aan de leerling en is gerelateerd aan het bedrijf of de instantie waar de leerling stage loopt in zijn afstudeerjaar.

Het examendossier van niveau 3 ziet er iets anders uit. Dit gaat in zijn geheel over de PVB en de daarbij behorende competenties. Nadat het praktijkgedeelte is afgerond, wordt de kandidaat geïnterviewd door de beoordelaars over de praktijk, maar vooral over zijn dossier. De kandidaat wordt gevraagd hoe de begroting is gemaakt, waarom voor bepaalde maatregelen is gekozen, of hij of zij voldoende vakkennis heeft, relevante wetgeving kent en of het dossier logisch en volgens de eisen is opgesteld. Wanneer de kandidaat zowel voor de praktijk als voor het dossier een voldoende heeft gescoord en voldoende competenties heeft behaald, krijgt deze een positief advies mee richting de examencommissie.

Toekomst
Uit de evaluatie is gebleken dat de nieuwe manier van PVB’s afnemen een succes was. Vanuit zowel Helicon als IPC is positief gereageerd op de samenwerking. Vooral de eenduidiger beoordeling van de kandidaten en de gereduceerde tijdsinspanning vanuit Helicon zijn positieve ontwikkelingen ten opzichte van de oude werkwijze. De organisatie en uitvoering van de PVB’s vraagt op sommige vlakken nog wel enige aanpassing, maar dit is bij een pilot gebruikelijk. De intentie is om in de toekomst de samenwerking voort te zetten en de PVB’s op dezelfde wijze te gaan organiseren. 

Het maken van een raster en planten van bomen.

Na afloop van de praktijkopdracht wordt het door de kandidaat uitgevoerde werk opgeleverd aan de gecommitteerde en de examinator.

Uitleg van de kandidaat over het uitvoeren van bleswerkzaamheden.

Deel deze pagina