Begraafplaats bij uitstek geschikt voor profilering

Waarom zichtbaarheid van begraafplaatsen binnen jouw organisatie belangrijk is

De manier waarop we als samenleving naar begraafplaatsen kijken is veranderd: van een gesloten omgeving met één specifieke functie naar een openbare gelegenheid waar begraven en gedenken, recreatie en natuurwaarden samenkomen. De begraafplaats is daardoor bij uitstek geschikt voor profilering.  

Waarom een afdeling groen meer in het vizier ligt dan een afdeling begraafplaatsen is logisch te verklaren: begrafenissen vinden vanzelfsprekend in besloten kring plaats en zijn gevoelig van aard. Wie immers een dierbare verliest, wil geen pottenkijkers. Toch kantelt dit beeld: een begraafplaats is naast begraven uitermate geschikt voor meer biodiversiteit en recreëren. Met de omgevingswet in het verschiet waarbij het credo luidt: leren combineren, valt er nog een boel te halen voor de begraafplaatsbeheerder. 

Wie bij IPC Groene Ruimte de opleiding beheerder begraafplaatsen volgt, kan kiezen voor de module marketing in het lespakket. Naast de gangbare modules leert de beheerder kritisch te kijken naar zijn of haar eigen organisatie om in kaart te brengen waar sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen liggen. Maar ook hoe je de begraafplaats zichtbaarder maakt binnen je eigen organisatie en omgeving. We spreken met vier begraafplaatsbeheerders die de module marketing volgden over hun visie op profilering, waar zij tegenaan lopen en hoe zij de toekomstige beheerder voor zich zien.  

Belang van zichtbaarheid 

Waar verandering is, is ruimte voor innovatie. Innovatie is dan ook de gemene deler van de vier beheerders. Ze zien allemaal in dat profilering en zichtbaarheid binnen je eigen organisatie alleen mogelijk is als je actief initiatief toont in welke boodschap je wil vertellen. Vaak gepaard met het zoeken van de samenwerking met de afdeling communicatie. "Ik heb de module marketing vooral als trigger gezien om je bewust te zijn waar je werkt en wat je ermee kan", vertelt Wouter Loef, Wouter werkt al zeker veertig jaar in de gemeentelijke sector, sinds drie jaar als beheerder cluster begraafplaatsen bij gemeente Leeuwarden. "De begraafplaats is niet meer een plek waar je enkel langsrijdt of wandelt, het is een plek waar veel gebeurt. Zorg daarom dat je onder het zoeklicht komt bij afdeling communicatie en hen betrekt bij wat je doet." 

"Je kan als begraafplaatsbeheerder een rapport schrijven, maar die verdwijnt dan waarschijnlijk in de la", vertelt Kees Ippel. "Hoe je een presentatie maakt in het kader van marketing, wordt steeds belangrijker. Die dient dan ook als naslagwerk om te laten zien wat je bezighoudt rondom begraafplaatsen. Het is een stukje uitwerking naar de buitenwereld toe en legt zwakke kanten bloot. Zodoende merkte ik dat mijn team en ik slecht zichtbaar zijn binnen onze gemeente. Het is belangrijk om te kunnen laten zien wat je als begraafplaats aan kan bieden. Ik ben dan ook bezig iets op te zetten om daar verandering in te brengen."  

Kees is sinds elf jaar werkzaam bij gemeente Sliedrecht. De werkzaamheden die hij momenteel uitvoert zijn hoofdzakelijk praktisch van aard. Toch vindt daar een verschuiving in plaats, meent Kees. "Mede door de opleiding Beheerder Begraafplaatsen bij IPC Groene Ruimte, en dan met name door de module marketing, leerde ik dat een meer coördinerende rol minstens zo belangrijk is in deze tijd. Als je marketing wil voeren, moet je er ook actief aan werken", aldus Kees.  

Ook Jan Timmermans van gemeente Den Bosch volgde de module marketing. Hij voert een gedeelde rol uit waar hij de verantwoording draagt voor de begraafplaatsen in zijn gemeente. Hij voegt toe: "Als je niet aan de bel trekt of je niet profileert, blijf je onder de radar. Dan denkt men: 'begraven, oh, dat regelt Jan wel'. Het is belangrijk zelf actief contact te zoeken met collega's van communicatie."  

Hoe marketing haar vruchten afwerpt 

Marco Muskens is beheerder bij gemeente Heusden en bracht de geleerde marketinglesstof onlangs in de praktijk. Eind vorig jaar werd Marco benaderd door een inwoner met een initiatief om rouwverwerking makkelijker te maken. Samen realiseerden zij 'Post naar de Hemel', waarbij dierbaren een brief, kaartje of tekening symbolisch kunnen versturen naar overledenen. Door middel van een PowerPoint-presentatie overtuigde Marco zijn organisatie van dit initiatief. Inmiddels is het door verschillende media opgepikt. Hij is onder meer verschenen in Brabants Dagblad en te zien bij Omroep Brabant Vandaag en Hart van Nederland.  

Profilering van de begraafplaats kan ook op andere manieren haar vruchten afwerpen, zoals het vrijmaken van meer subsidie of budget binnen de eigen organisatie. "Zoek bijvoorbeeld de samenwerking met IVN Natuureducatie of een andere natuurorganisatie", licht Jan toe. "Gezien de begraafplaats van een strakke gesloten plek naar een openbare gelegenheid is gegaan, heb je bewoners, omstanders of passanten meer te bieden op het gebied van natuurwaarde en biodiversiteit. Daardoor kom je positiever in het vizier bij de wethouder." 

Uitdagingen 

Meer zichtbaarheid is mooi, maar brengt ook de nodige uitdagingen met zich mee. Zo loopt communicatie vaak online zoals via social media. Vragen en opmerkingen die bewoners op Facebook stellen en maken, zijn vaak van andere aard dan wanneer de begraafplaatsbeheerder mensen fysiek te woord kan staan, zo beamen de beheerders. "Op het moment dat initiatieven of andere zaken op social media verschijnen, kan er over geoordeeld en veroordeeld worden. Dat kan soms best lastig zijn om mee om te gaan", vertelt Wouter. "Als men zegt: wat een onkruid daar op de begraafplaats, dan kan ik weerleggen dat het wel meevalt. Maar dat is niet de manier. Op zo'n moment moet je uitleggen hoe je met onkruid omgaat op de begraafplaats. Zo laten wij onkruid bewust staan. Dan kunnen mensen het er nog niet mee eens zijn, maar dan weten ze tenminste wel waar het over gaat." 

Meer communicatie begint dus bij de beheerder, luidt het credo. Weet wat je wil zenden en zoek daarin actief de samenwerking met de afdeling communicatie. Zij weet immers niet het fijne van wat er speelt op de begraafplaats. Dat een meer zichtbare bergraafplaats ook spannend kan zijn omdat je onder een groter vergrootglas ligt dan voorheen, is iets waar de beheerder zeker rekening mee moet houden. Ook daarin is de samenwerking met afdeling communicatie belangrijk, zij zijn hier immers in gespecialiseerd. "Je kan je werk doen zoals je altijd deed, maar je kan er ook wat van leren en daar wat mee doen", zo besluit Kees.

Deel deze pagina